
ALGUNOS APUNTES EN EL OCTAVO CENTENARIO DEL FUERO DE VIANA (2019) (1/3)
Viana es un municipio perteneciente a la Comunidad Foral de Navarra, situado en el extremo suroeste de la misma, lindante con el Territorio Histórico de Álava y la Comunidad Autónoma de La Rioja. Tiene una superficie de 78,62 km² y una población, según datos del año 2017, de 4.078 habitantes, concentrados en su único núcleo urbano.
Viana está a 469 metros de altitud, conformando su término un plano inclinado desde el extremo oriental de la Sierra de Toloño, con 858 metros de altitud en el monte Figueras, hasta la orilla del Ebro a una cota de alrededor de 360 metros. El punto más alto del municipio de Viana se sitúa en el Alto de los Bojes, de 836 metros de altitud, pero en realidad es la cabecera de un extremo septentrional del municipio, formado por el barranco del arroyo de Longar, paralelo a los actuales municipios de Aras y Bargota que, como veremos, pertenecieron a la jurisdicción de la villa de Viana.
Irakurtzen jarraituABESTEN, SOILIK ABESTEN
“Ne tenir que de Dieu et de son épée”
1347an Gaston Febusek “Piriniotako Leoiak”, Biarnoko eta Foixeko jaun eta jabeak hitz hauekin erantzun zion Frantziako erregearen ordezkariari, gorazarrea egitea agindu zionean. Alegia, bera bakarrik Jainkoaren eta bere ezpataren menpe zegoela argudiatuz.
Irakurtzen jarraituPEIO MONTEANO. Urteko nafarra 2020
2020 urte berezi honetan, eta egoera denontzat korapilatsua izan arren, MARTIN TTIPIA KULTUR ELKARTEtik gure urteroko “URTEKO NAFARRA 2020” saria PEIO J. MONTEANO SORBET soziologo eta historialariari ematea erabaki dugu.
ARMENIA ETA GENOZIDIOA BURUAN








Guregandik urrun dago Nagorno Karabaj/Artsaj, egun Azerbaijanen inbasioa jasaten ari den armeniar gehiengoa duen lurralde autonomoa. Baina ikasgai asko baditugu handik ateratzeko. Izan ere, oso antzekoak dira zapalkuntza pairatu duten eta pairatzen duten herrien ibilbide historikoak, gorabeherak, ostopoak, zalantzak, desioak… indarguneak eta ahulguneak ere.
Hain arrotza egiten zaigun, baina gurekin uste baino antzekotasun handiagoa duen herri honi buruz apur bat ikasi nahi baduzue, hona hemen proposamen batzuk:
- “RAVISHED ARMENIA ” filma, 1919an genozidioari buruz egin zen lehenengo filma, bizirik iraun zuen Aurora Mardiganian neska gaztearen testigantzan oinarriturik:
- Jesús Viñaspre gure lagunaren gogoeta sakona eta interesgarria: https://busturianaiak.home.blog/2020/10/16/genozidio-armeniarra-walter-benjaminen-ikuspegitik-ravished-armenia/
- Gure blogean Armeniaren historiari buruz egin genuen seriea:
- 1. atala: https://martinttipia.com/2015/04/28/el-genocidio-armenio-la-memoria-frente-al-etnocidio-i/
- 2. atala: https://martinttipia.com/2015/05/05/el-genocidio-armendio-la-memoria-frente-al-etnocidio-ii/
- 3. atala: https://martinttipia.com/2015/05/15/el-genocidio-armenio-la-memoria-frente-al-etnocidio-y-iii/
- 4. atala: https://martinttipia.com/2015/05/29/el-genocidio-armenio-la-memoria-frente-al-etnocidio-iv/
- 5. atala: https://martinttipia.com/2015/06/03/el-genocidio-armenio-la-memoria-frente-al-etnocidio-y-v/
Eta gogoratu…..

1620 Nafarroako lo(r)aldia
Urriaren 3an Donapaleun “1620 Nafarroako lo(r)aldia” ekimena burutuko da: Nafarroa askearen azken hiriburuan, alegia.
Bertan, Nafarroa Garaiaren konkista (1512an hasita) eta Batasun Ediktuaren (1620) arteko nafar Errenazimentuaren loraldia birpasatuko da: Erresuma askeak iraun zuen bitartean garatu zen ahalegin oparoa.
Nafarroako Luis II.ak (Frantziako XIII.ak) agindutako Batasun Ediktuak loraldi hau zimeldu zuen, nafar Erresuma derrigorrez Frantziar koroaren menpean jarri zuelarik.
Nafar Estatuaren burujabetasun osoari amaiera jarri zion unea. Euskaldunok eduki genuen eta indarrez kendu ziguten askatasunaren akabera.
Gogoan zintzelaturik eduki beharko genukeen mugarri historikoa. Gaurdaino luzatzen den loaldia….